اساس روش هاي لرزه نگاري بر اين حقيقت استوار است كه امواج الاستيك با سرعت هاي متفاوت در لايه هاي مختلف زير سطح سير مي كنند. لذا در اين روش ها، امواج در يك نقطه توليد شده و در يك سري نقاط ديگر، زمان رسيد انرژي منعكس يا منكسره از ناپيوستگي ها يا فصل مشترك لايه هاي مختلف اندازه گيري مي شود. با استفاده از روش لرزه نگاري موقعيت و ساختار لايه هاي زيرسطحي مشخص مي شود. مهمترين مزيت روش هاي لرزه نگاري نسبت به ساير روش هاي ژئوفيزيكي، اين است كه با بكارگيري مناسب اين روش تفسير دقيق تر و با وضوح بيشتري از ساختار زير سطح حاصل مي شود.
کاربردهای روش لرزه نگاری شکست مرزی و بازتابی:
- تعیین ساختارهای زیرسطحی مانند خطوط گسلی و آنومالیهای زیرسطحی مانند وجود حفره یا کانال
- تعیین وضعیت قرارگیری لایه ها و اندازه گیری پارامترهای دینامیکی این لایه ها مانند سرعت امواج P ، S
- تعیین عمق سنگ بستر
- تعیین پارامترهای دینامیکی خاک ها و سنگها از قبیل سرعت امواج برشی و فشارشی (Vs, Vp) و نسبت پواسون، مدول بالک، مدول برشی و مدول الاستیسیته.
دستگاه ها و تجهیزات روش های لرزه نگاری سطحی موجود در شرکت ژئو ژرف آزمـــا:
- دستگاه لرزه نگار 24 کاناله ABEM (مدل MK6) ساخت کشور سوئد
- مجموعه 24 عددی ژئوفون های P و S
- کابل ها و وسایل جانبی
روش های لرزه نگاری درون گمانه ای (آزمایش دان هول و کراس هول) :
روش استاندارد جهت اندازه گیری سرعت در آزمایشات درون چاهی (Down-hole) براین اساس می باشد که زمان سیر سیگنال های حاصل از یک چشمه انرژی واقع در سطح در نقاط مختلف درون چاه اندازه گیری شده و سپس با استفاده از نمودار زمان سیر برحسب عمق و محاسبه شیب خطوط گذرنده از داده ها، نمودار سرعت برحسب عمق بدست می آید.
تعیین دقیق زمان رسید امواج عرضی در آزمایش های Down-hole و Cross-hole مهمترین بخش این آزمایش ها محسوب می گردد. در شرکت ژئو ژرف آزما با بهره گیری از تکنیک های به روز مهندسی مانند همبستگی عرضی شکل موج لرزه ای و برنامه های پیشرفته در این زمینه استفاده می گردد.
کاربردهای روش لرزه نگاری درون گمانه ای:
برآورد خصوصیات دینامیکی خاک، بررسی سرعت انتشار امواج فشاری و برشی و همچنین تفکیک لایه ها با توجه به توزیع سرعت امواج در خاک
دستگاه ها و تجهیزات روش های لرزه نگاری درون گمانه ای موجود:
- دستگاه لرزه نگار 24 کاناله ABEM (مدل MK6) ساخت کشور سوئد
- 2 عدد سوند لرزه نگاری سه مولفه ای درون گمانه ای
- چکش ضربه زن پنوماتیکی درون چاهی (جهت انجام آزمایش Down-hole)
مطالعات تحلیل امواج سطحی (MASW) :
کاربردهای وسيع اطلاعات مربوط به سرعت امواج برشی در پروژه‌های مهندسی سازه، ژئوتکنيک، زمين شناسی و ژئوفيزيک باعث گردیده استتا محققين بدنبال روشی سريع، اقتصادی و غير تخريبی برای محاسبه سرعت موج برشی به جای روش های معمول پرهزینه باشند. در ناحیه مورد مطالعه به علت عدم فراهم بودن شرایط مناسب جهت حفاری و انجام آزمایش دانهول از روش جدیدی استفاده گردیده است که اساس آن بر توليد، ثبت و تحليل امواج ريلی (نوعی موج کشسان و سطحی) استوار است.
اساس اين روش بر توليد امواج سطحي از نوع ريلي و ثبت آنها توسط تعدادی گيرنده در امتداد پروفيل معين است. استفاده از امواج ريلی براي تعيين توزيع سرعت موج برشي در لايه هاي سطحي متكي بر محاسبه دقيق سرعت فاز مد اصلي امواج ريلي مي‌باشد. در اين روش از خاصيت پاشش امواج ريلي استفاده می گردد و با تحليل طيفي اين امواج در حوزه فوريه سرعت فاز مولفه‌های فرکانسی موجود در مد اصلي امواج ريلي بدست مي‌آيد.
کاربردهای روش (MASW):
- محاسبه منحنی پاشش امواج سطحی
- تخمین موج برشی تا عمق 50 متر بدون نیاز به حفر گمانه
دستگاه ها و تجهیزات آزمایش MASW در شرکت ژئو ژرف آزمـــا:
- دستگاه لرزه نگار 24 کاناله ABEM (مدل MK6) ساخت کشور سوئد
- مجموعه 24 عددی ژئوفون های P و S با حساسیت فرکانسی 5/4 هرتز.
- کابل ها و وسایل جانبی